1939_08_20 Οι σχετικές και οι απόλυτες αντιλήψεις

[Ани]

Οι σχετικές και οι απόλυτες αντιλήψεις

 

Διαλογισμός (Κατά Ιωάννη, κεφ. 6)

 

Στην αρχαιότητα, οι μαθητές σταματούσαν πάνω στα τέσσερα στοιχεία του Αριστοτέλη: Νερό, αέρας, φωτιά και γη. Έλεγαν ότι ο άνθρωπος δεν μπορεί να ζήσει χωρίς αυτά τα στοιχεία. Αυτός δεν μπορεί να ζήσει χωρίς νερό, από την δίψα θα πεθάνει, χωρίς αέρα θα πνιγεί, χωρίς φωτιά θα παγώσει και δεν θα μπορεί να κινηθεί, χωρίς γη δεν θα υπάρχει πού να πατήσει και πού να ξεκουραστεί.

 

Οι σύγχρονοι επιστήμονες λένε ότι αυτά τα τέσσερα στοιχεία συμμετέχουν στο σχηματισμό του οργανικού κόσμου. Με δυο λόγια, παίζουν ρόλο στην δημιουργία της φύσης. Αφού μελέτησαν αυτά τα τέσσερα στοιχεία, που ονομάζονται με την ευρεία έννοια στοιχεία, λένε ότι το νερό είναι σύνθετο σώμα που αποτελείται από δύο μέρη υδρογόνου και ένα μέρος οξυγόνου. Ο αέρας είναι μείγμα από τέσσερα πέμπτα αζώτου και ενός πέμπτου οξυγόνου. Η γη πάλι είναι μείγμα απ' όλα τα στοιχεία, που βρίσκονται σε διαφορετικές ποσοτικές αναλογίες. Αυτό το οποίο οι επιστήμονες πάντα θεωρούσαν ως στοιχείο, σήμερα αποδεικνύεται, ότι δεν είναι στοιχείο. Γιατί; Γιατί μπορεί ν' αναλυθεί σε πιο απλά απ' αυτό συστατικά μέρη. Εξωτερικά φαίνεται σαν στοιχείο, αλλά όχι και εσωτερικά. Και η κούκλα εξωτερικά μοιάζει με άνθρωπο, αλλά δεν είναι άνθρωπος. Εξωτερικά μοιάζει μ' αυτό που έχει ο άνθρωπος, όμως οι ομοιότητες δεν την κάνουν άνθρωπο. Ο άνθρωπος είναι μια οντότητα που έχει ψυχή, πνεύμα, νου και καρδιά. Το πνεύμα είναι η αρχή που δημιουργεί τα πάντα, η ψυχή τακτοποιεί τα πάντα, ο νους εκφράζει τα πάντα, ενώ η καρδιά διαλύει τα πάντα.

 

Σαν συγκρίνουμε την τωρινή ζωή με την ζωή του παρελθόντος, βλέπουμε μεγάλη διαφορά, και στον επιστημονικό και στον θρησκευτικό τομέα. Οι σημερινές επιστημονικές αντιλήψεις διαφέρουν ριζικά από εκείνες του παρελθόντος. Και οι τωρινές θρησκευτικές πίστεις των ανθρώπων διαφέρουν ριζικά από τις προηγούμενες. Και οι μελλοντικές επιστημονικές και θρησκευτικές απόψεις των ανθρώπων θα διαφέρουν ριζικά από τις τωρινές. Για παράδειγμα, τα μικρό: παιδιά πιστεύουν ότι δεν υπάρχουν άλλοι στον κόσμο σαν τις δικές τους μητέρες, τους δικούς τους πατέρες, αδελφούς και αδελφές. Είναι αλήθεια αυτό; Οι αντιλήψεις τους είναι τέτοιες. Πολλές φορές και ηλικιωμένοι άνθρωποι βγάζουν παρόμοια συμπεράσματα. Γιατί; Οι αντιλήψεις τους είναι τέτοιες. Όταν δεν καταλαβαίνει τα πράγματα, ο άνθρωπος τα φαντάζεται έτσι όπως δεν είναι.

 

Κατά τον καιρό της Γαλλικής Επανάστασης, ένας νέος τούρκος είπε σ' έναν γέρο τούρκο: Στην Γαλλία υπάρχει επανάσταση. Ο γέρος χάιδεψε τα γένια του, σκέφτηκε και είπε: Ευχαριστώ τον Θεό. Αυτό που γίνεται εκεί, ας έρθει και σ' εμάς. Γιατί είπε έτσι; Δεν κατάλαβε ο άνθρωπος. Νόμιζε ότι κάποια μεγάλη ευλογία έχει συμβεί στη Γαλλία. Όταν του εξήγησαν ότι, κατά τον καιρό της επανάστασης, τα πράγματα αντιστρέφονται, είπε: Ας μας φυλάξει ο Θεός και ας μη στείλει σ' εμάς αυτό που γίνεται στη Γαλλία. Τώρα κατάλαβα πια τι είναι η επανάσταση.

 

Τι σημαίνει η λέξη "επανάσταση"; Η επανάσταση σημαίνει ότι όλα τα πράγματα στρέφονται γύρω από ένα κέντρο, γύρω από τον εαυτό τους. Ο τροχός δεν γυρίζει γύρω από τον εαυτό του; Εάν δεν γυρίζει γύρω από τον εαυτό του, εάν δεν κάνει επανάσταση, δεν μπορεί να κινηθεί. Στην επανάσταση υπάρχει και καλό και κακό. Στο καλό ο άνθρωπος πλουτίζει, στο κακό φτωχαίνει, στο καλό ο άνθρωπος ζει, στο κακό πεθαίνει. Στην φύση υπάρχει φαινομενικός θάνατος. Όταν μία ύπαρξη πεθαίνει, μια άλλη ζωντανεύει. Το κακό, όμως, πρέπει συνεχώς να πεθαίνει. Εάν το κακό στον άνθρωπο δεν πεθαίνει συνεχώς, αυτός δεν μπορεί να ζει. Στον άνθρωπο υπάρχει κάτι το οποίο συνεχώς πεθαίνει, αλλά υπάρχει και κάτι, το οποίο συνεχώς γεννιέται. Για παράδειγμα, σήμερα εσείς δεν είστε αυτό το οποίο ήσασταν στην παιδική σας ηλικία, ούτε στην εμβρυϊκή σας κατάσταση. Όταν ήσασταν έμβρυα, ήσασταν σχεδόν χωρίς βάρος, και συνεχώς μεγαλώνατε το βάρος σας. Σήμερα έχετε βάρος περισσότερο από εξήντα κιλά. Όσο περισσότερο μεγαλώνει το σώμα, τόσο περισσότερο μεγαλώνει και το βάρος. Όσο έχει λίγο βάρος, το παιδί δεν θυμάται τίποτε από τη ζωή του. Όσο περισσότερο μεγαλώνει, η συνειδητότητά του ξυπνάει, κι αρχίζει να θυμάται, Όταν μεγαλώσει, το παιδί εμφανίζει δύναμη, που εξαρτάται από την αύξηση της ύλης του. Όμως η ύλη μετριέται μ' ένα μέτρο, ενώ η ενέργεια με άλλο. Η ύλη δημιουργεί ένα είδος πίεσης, ενώ η ενέργεια άλλο.

 

Οι σύγχρονοι επιστήμονες μιλούν για την ατμοσφαιρική πίεση και λένε ότι η πίεση που ασκείται πάνω στον άνθρωπο είναι ίση με την εσωτερική του πίεση. Εάν δεν είχαμε εσωτερική πίεση, η εξωτερική πίεση θα μας έλειωνε. Ο άνθρωπος είναι εκτεθειμένος όχι μόνο σε φυσικές, αλλά και σε ψυχικές πιέσεις. Το κακό, για παράδειγμα, είναι εξωτερική πίεση πάνω στον άνθρωπο, ενώ το καλό εσωτερική. Εάν δεν είχαμε εξωτερική πίεση, ο άνθρωπος θα έσκαγε. Εάν δεν υπήρχε εσωτερική πίεση, αυτός θα πιεζόταν. Δηλαδή, η εξωτερική και η εσωτερική πίεση είναι απαραίτητες. Σήμερα το κακό και το καλό φαίνεται ως ιδιαίτερο είδος πίεσης πάνω στον άνθρωπο. Σύμφωνα με κάποιον, το κακό είναι δύναμη, η οποία εμφανίζεται χωρίς νόμο, ενώ το καλό με νόμο. Τι κακό υπάρχει σ' αυτό, στο ότι μια δύναμη εμφανίζεται χωρίς νόμο ή με νόμο; Να, οι Ινδοί βλέπουν τη ζωή σαν κακό, ανεξάρτητα με το εάν εμφανίζεται με νόμο ή χωρίς νόμο. Το κακό και το καλό είναι σχετικά πράγματα. Όταν ο ληστής κλέβει τον πλούσιο άνθρωπο, αυτό το ονομάζουμε κακό. Γιατί; Γιατί τον στερεί από τον πλούτο του. Ο πλούσιος υποφέρει γιατί καταλαβαίνει την αξία του πλούτου. Εάν δεν εκτιμούσε τον πλούτο του, δεν θα υπέφερε. Εάν ο ληστής επιστρέψει τον πλούτο πίσω, ο πλούσιος θα χαρεί. Σ' αυτή την περίπτωση, το κακό εξαφανίζεται. Αυτό δείχνει ότι οι όροι του κακού και του καλού είναι σχετικοί, αλλάζουν σύμφωνα με τις αντιλήψεις των ανθρώπων.

 

Τώρα θα δώσω έναν άλλο ορισμό του κακού και του καλού. Εάν κάνεις κακό χωρίς αγάπη, αυτό είναι κακό εάν κάνεις καλό χωρίς αγάπη, κι αυτό είναι κακό. Για παράδειγμα, αν κλέψεις κάποιον άνθρωπο και δεν του επιστρέψεις τα χρήματα, αυτό είναι κακό. Έχεις κάνει κακό χωρίς αγάπη. Όμως, εάν κλέψεις τον άνθρωπο και του επιστρέψεις τα χρήματα του πίσω, έχεις κάνει καλό. Αυτό είναι κακό που έγινε με αγάπη. Εάν κάνεις κακό με αγάπη, αυτό είναι καλό, και αν κάνεις καλό με αγάπη, τότε είναι πάλι καλό.

 

Συχνά οι άνθρωποι μιλούνε άσχημα για τον εαυτό τους. Για παράδειγμα, κάποιος λεει: Δεν είμαι ικανός άνθρωπος. Γιατί ζω γεμάτος με βάσανα; Τι μου χρειάζεται αυτός ο πλούτος, σαν δεν έχω ποιος να με αγαπήσει; Σε τι μου χρειάζονται αυτές οι γνώσεις, σαν δεν έχω πού να τις εφαρμόσω; Γιατί μου έχει δοθεί αυτή η ωραία φωνή, αφού δεν υπάρχει ποιος να μ' ακούσει; Όσοι από εσάς έχετε έρθει στο βουνό, να τραγουδήσετε για το ίδιο το βουνό, για τις πέτρες και τα νερά. Αυτοί είναι οι καλύτεροι ακροατές. Αρχίστε να τραγουδάτε και θα δείτε ότι τα νερά θα τρέξουν, οι μικρές πετρούλες θ' αναπηδήσουν. Εάν εσείς τραγουδάτε και οι ίδιοι δεν ακούτε, απ' έξω κανένας δεν θα σας ακούσει. Θα είστε ταυτόχρονα και εκτελεστές και ακροατές. Εάν εσείς οι ίδιοι έχετε καλή γνώμη για τον εαυτό σας, και οι άνθρωποι θα έχουν καλή γνώμη για σας. Σαν έχετε καλή γνώμη για τον εαυτό σας, θα έχετε καλή γνώμη και για τους γύρω.

 

Πολλοί νομίζουν ότι είναι φτωχοί και λένε ότι δεν έχουν τα μέσα για διδασκάλους, για να διδαχθούν. Αυτοί δεν ξέρουν ότι εκείνος ο οποίος διδάσκει όλους τους ανθρώπους, είναι ο Θεός. Αυτός διδάσκει τον άνθρωπο από μέσα, μέσω της ίδιας της ζωής. Αυτός τον μαθαίνει μέσα από το καλό και μέσα από το κακό. Αυτός τον μαθαίνει μέσα απ' όλα τα αγαθά και μέσα απ' όλες τις δυσκολίες. Επομένως, ο Θεός θέλει από τον άνθρωπο να έχει απόλυτη πίστη κι απόλυτη εμπιστοσύνη σ' Αυτόν. Ο Θεός θέλει ο άνθρωπος να εφαρμόζει την αγάπη, όπως Αυτός την εφαρμόζει. Ο Θεός είναι τόσο επιεικής, ώστε δεν θέλει από τον άνθρωπο να είναι πολύ υπομονετικός, αλλά τουλάχιστον να υπομένει. Δεν θέλει από τον άνθρωπο ν' αγαπάει τα πάντα, αλλά τουλάχιστον να αγαπάει.

 

Ως μαθητές, από εσάς απαιτείται εξυπνάδα, να χρησιμοποιείτε αυτό που σας δίνεται σήμερα. Κάθε σκέψη, κάθε συναίσθημα, κάθε πράξη, όσο και να είναι μικρά, να τα χρησιμοποιείτε τη δεδομένη στιγμή. Μην αναβάλετε τα πράγματα για το μέλλον. Το παρόν είναι δικό σας κι όχι το μέλλον. Έτσι κάνουν οι έλλογοι, οι καλοί, οι άνθρωποι που αγαπούν.

 

Να ευχαριστείτε για όλα αυτά που σας συμβαίνουν στη ζωή.

 

20 Αυγούστου 1939, 5 μ.μ.